استراتژی کرکس آهنی یکی از محبوب‌ترین رویکردها در میان معامله‌گران درآمدی در بازار آپشن‌ها محسوب می‌شود. این یک استراتژی آپشن خنثی از نظر جهت‌گیری بازار با ریسک مشخص است که با فروش یک اسپرد کال و یک اسپرد پوت با سررسید یکسان بر روی دارایی پایه واحد ساخته می‌شود.
هدف اصلی این استراتژی کسب سود از نوسانات کم یا عدم حرکت قابل توجه قیمت دارایی پایه در یک محدوده مشخص تا زمان انقضای قراردادهای آپشن است. این نام از نمودار سود و زیان آن گرفته شده که شبیه به بال‌های گسترده یک پرنده بزرگ به نظر می‌رسد. کرکس آهنی به دلیل ریسک محدود و پتانسیل سود مشخصی که دارد، برای معامله‌گرانی که به دنبال کسب درآمد ثابت بدون پیش‌بینی حرکت‌های بزرگ بازار هستند، جذاب است. استراتژی کرکس آهنی به‌طور خاص در محیط‌های با نوسانات ضمنی بالا که انتظار کاهش آن وجود دارد، می‌تواند سودآور باشد.
یک استراتژی کرکس آهنی به عنوان یک استراتژی ریسک تعریف شده و خنثی از نظر جهت‌گیری شناخته می‌شود. این استراتژی از طریق باقی ماندن دارایی پایه در یک محدوده قیمتی مشخص تا زمان انقضای آپشن‌ها، سود کسب می‌کند. به بیان ساده، کرکس آهنی در واقع یک استرنگل فروش (Short Strangle) است که با خرید آپشن‌های دورتر از قیمت فعلی، ریسک آن محدود شده است. درست مانند استرنگل، این یک روش عالی برای قرار گرفتن در معرض سهام بدون اتخاذ یک موضع جهت‌دار است.
Iron Condor از گذر زمان و هرگونه کاهش در نوسانات ضمنی (IV) بهره می‌برد. این استراتژی یک راهکار بالقوه برای استفاده از عدم حرکت و کاهش نوسانات قیمت، به ویژه در حوالی گزارشات درآمدی شرکت‌ها، محسوب می‌شود.
استراتژی کرکس آهنی از چهار قرارداد آپشن مجزا تشکیل شده است. این قراردادها همگی دارای یک تاریخ انقضا هستند اما قیمت‌های اعمال (Strike Prices) متفاوتی دارند. این استراتژی در اصل ترکیبی از دو اسپرد عمودی (Vertical Spread) است:
یک اسپرد پوت فروش (Short Put Spread) و یک اسپرد کال فروش (Short Call Spread). به طور مشخص، یک Iron Condor استاندارد شامل فروش یک پوت دور از قیمت فعلی (OTM)، خرید یک پوت دورتر از پوت فروخته شده، فروش یک کال دور از قیمت فعلی (OTM) و خرید یک کال دورتر از کال فروخته شده است. تمام این چهار آپشن به طور معمول خارج از قیمت (Out-of-the-Money یا OTM) انتخاب می‌شوند.
ساخت یک استراتژی کرکس آهنی شامل چندین مرحله کلیدی است که با هدف بهره‌برداری از بازاری با نوسانات کم انجام می‌شود. اولین گام، انتخاب دارایی پایه است که معمولاً سهام، ETF یا شاخصی با نوسانات مورد انتظار پایین و نقدشوندگی بالا انتخاب می‌شود. سپس، باید تاریخ انقضای آپشن‌ها را تعیین کرد که بر روی فرسایش زمانی (Theta) و حساسیت به نوسانات تأثیر می‌گذارد.
انتخاب قیمت‌های اعمال برای چهار آپشن (دو فروخته شده و دو خریداری شده) حیاتی است؛ قیمت‌های اعمال فروخته شده معمولاً OTM و نزدیک‌تر به قیمت فعلی و قیمت‌های اعمال خریداری شده دورتر از قیمت‌های فروخته شده انتخاب می‌شوند. پس از آن، اعتبار خالص (Net Credit) حاصل از فروش آپشن‌ها منهای هزینه خرید آپشن‌ها محاسبه می‌شود که حداکثر سود بالقوه است. مرحله پنجم، اجرای همزمان هر چهار پای (leg) استراتژی در یک سفارش واحد است. در نهایت، مدیریت مداوم موقعیت تا زمان انقضا برای انجام تعدیلات لازم در صورت نیاز، اهمیت دارد.
یکی از ویژگی‌های اصلی کرکس آهنی این است که حداکثر سود و زیان آن از پیش مشخص و محدود شده است. حداکثر سود بالقوه در این استراتژی برابر با اعتبار خالصی است که معامله‌گر در زمان ورود به موقعیت دریافت می‌کند. این حداکثر سود زمانی محقق می‌شود که قیمت دارایی پایه در زمان انقضا، بین قیمت‌های اعمال دو آپشن فروخته شده قرار گیرد و در نتیجه هر چهار آپشن بی‌ارزش منقضی شوند.
حداکثر زیان در یک Iron Condor زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی پایه فراتر از قیمت اعمال آپشن‌های خریداری شده حرکت کند. این زیان محدود برابر است با اختلاف قیمت‌های اعمال در گسترده‌ترین اسپرد (کال یا پوت) منهای اعتبار خالص اولیه دریافت شده. به این ترتیب، حتی در صورت حرکت شدید بازار، زیان از این حد مشخص فراتر نمی‌رود.
استراتژی کرکس آهنی دارای دو نقطه سر به سر است که نشان‌دهنده قیمت‌هایی در زمان انقضا هستند که در آن‌ها معامله نه سودی به همراه دارد و نه زیانی. این نقاط با استفاده از قیمت‌های اعمال آپشن‌های فروخته شده و اعتبار خالص دریافت شده محاسبه می‌شوند.
نقطه سر به سر پایین‌تر در سمت پوت، از کم کردن اعتبار خالص از قیمت اعمال پوت فروخته شده به دست می‌آید. به طور مشابه، نقطه سر به سر بالاتر در سمت کال، از اضافه کردن اعتبار خالص به قیمت اعمال کال فروخته شده محاسبه می‌شود. دانستن این نقاط به معامله‌گر کمک می‌کند تا محدوده قیمتی را که در آن استراتژی کرکس آهنی سودآور خواهد بود، درک کند و ریسک‌های موقعیت خود را ارزیابی نماید.
استفاده از استراتژی کرکس آهنی مزایای متعددی را برای معامله‌گران، به ویژه آن‌هایی که رویکرد درآمدی دارند، فراهم می‌آورد. یکی از مهم‌ترین مزایا، ریسک محدود و مشخص آن است که برخلاف استرنگل فروش، زیان بالقوه سقف دارد. این استراتژی به‌طور ویژه برای بازارهای با نوسانات کم و یا بازارهایی که انتظار می‌رود در یک محدوده ثابت باقی بمانند، مناسب است و از کاهش نوسانات و گذر زمان سود می‌برد. پتانسیل ایجاد درآمد ثابت از طریق جمع‌آوری حق بیمه (Premium) از دیگر مزایای کلیدی این استراتژی است.
Iron condor همچنین احتمال موفقیت بالایی دارد، به خصوص زمانی که قیمت‌های اعمال دور از قیمت فعلی انتخاب شوند. علاوه بر این، این استراتژی انعطاف‌پذیر بوده و می‌توان آن را با تنظیم قیمت‌های اعمال، با پیش‌بینی‌های جزئی جهت‌دار بازار (مثل کرکس آهنی نامتقارن) تطبیق داد. مدیریت سرمایه نیز به دلیل ریسک مشخص، در این استراتژی کارآمدتر است.
معایب و چالش‌های کرکس آهنی
با وجود مزایای قابل توجه، استراتژی کرکس آهنی دارای معایب و چالش‌هایی نیز هست که معامله‌گران باید از آن‌ها آگاه باشند. یکی از اصلی‌ترین معایب، سود بالقوه محدود آن است که حداکثر به اعتبار خالص دریافت شده محدود می‌شود. اگرچه ریسک محدود است، اما زیان بالقوه در بسیاری از موارد می‌تواند از سود بالقوه بیشتر باشد. این استراتژی نسبت به حرکت‌های بزرگ و ناگهانی قیمت دارایی پایه حساس است؛ اگر قیمت از نقاط سر به سر فراتر رود، زیان شروع می‌شود.
همچنین، افزایش ناگهانی در نوسانات ضمنی (IV) می‌تواند بر روی سودآوری استراتژی تأثیر منفی بگذارد. ساختار این استراتژی که شامل چهار پای معاملاتی است، می‌تواند مدیریت آن را پیچیده‌تر کرده و هزینه‌های معاملاتی بیشتری را نسبت به استراتژی‌های ساده‌تر به همراه داشته باشد. علاوه بر این، اجرای موفقیت‌آمیز یک Iron Condor نیازمند بازاری با نقدشوندگی کافی برای آپشن‌ها است تا از اسپرد بالای قیمت خرید و فروش (Bid-Ask Spread) جلوگیری شود.
مدیریت فعال موقعیت در استراتژی کرکس آهنی، به ویژه زمانی که بازار بر خلاف انتظار حرکت می‌کند، بسیار مهم است. اگر قیمت دارایی پایه به یکی از قیمت‌های اعمال فروخته شده نزدیک شود، معامله‌گر ممکن است نیاز به تعدیل موقعیت داشته باشد. یکی از روش‌های مدیریت، بستن زودهنگام موقعیت است که می‌تواند برای قفل کردن بخشی از سود (مثلاً ۵۰٪ حداکثر سود) یا برای محدود کردن زیان قبل از رسیدن به حداکثر زیان بالقوه انجام شود.
روش دیگر، تعدیل (Rolling) اسپردی است که تحت تأثیر قرار نگرفته (سمت untested) یا سودآور بوده است، تا حق بیمه بیشتری جمع‌آوری شود. معامله‌گران همچنین می‌توانند از تکنیک‌هایی مانند دلتا هجینگ (Delta Hedging) برای خنثی نگه داشتن یا کنترل حساسیت موقعیت به حرکت قیمت دارایی پایه استفاده کنند. تعیین نقاط خروج یا استفاده از دستورات توقف زیان (Stop Loss) نیز ابزارهای حیاتی برای مدیریت ریسک هستند.
نوسانات ضمنی (Implied Volatility) یا (IV) یک عامل حیاتی در استراتژی‌های فروش آپشن مانند کرکس آهنی است. بهترین زمان برای ورود به یک استراتژی کرکس آهنی، زمانی است که نوسانات ضمنی بالا باشد. در این شرایط، حق بیمه آپشن‌ها معمولاً بالاتر است، که منجر به اعتبار خالص بیشتری در زمان ورود به معامله و در نتیجه پتانسیل سود بالاتری می‌شود. از آنجایی که کرکس آهنی دارای وگا (Vega) منفی است، این استراتژی از کاهش در نوسانات ضمنی سود می‌برد. معامله‌گران معمولاً از معیارهایی مانند IV Rank یا IV Percentile برای ارزیابی سطح فعلی نوسانات ضمنی نسبت به گذشته استفاده می‌کنند. همچنین، رصد شاخص‌هایی مانند VIX می‌تواند دیدگاهی در مورد نوسانات کلی بازار فراهم کند. ورود پس از یک اوج کوچک در نوسانات ضمنی می‌تواند یک رویکرد مطلوب باشد.
استراتژی کرکس آهنی به طور کلی به عنوان یک استراتژی پیشرفته‌تر در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، داشتن دانش و تجربه کافی در زمینه معاملات آپشن قبل از استفاده از آن ضروری است. درک مفاهیم پایه آپشن‌ها، نحوه عملکرد آن‌ها و همچنین آشنایی با «گریک‌ها» (Greeks) مانند دلتا، گاما، تتا و وگا برای مدیریت موفقیت‌آمیز این استراتژی حیاتی است.
ریسک‌های مرتبط با معاملات آپشن باید به طور کامل درک شوند. توصیه می‌شود معامله‌گران، حتی افراد باتجربه، قبل از استفاده از سرمایه واقعی، این استراتژی را در یک حساب معاملاتی آزمایشی (Paper Trading) تمرین کنند. این تمرین به آن‌ها کمک می‌کند تا با نحوه عملکرد کرکس آهنی در شرایط مختلف بازار آشنا شده و بفهمند آیا این استراتژی با سبک معاملاتی و سطح تحمل ریسک آن‌ها سازگار است یا خیر.
در خاتمه، استراتژی کرکس آهنی یک رویکرد قدرتمند در معاملات آپشن برای بهره‌برداری از بازارهای با نوسانات کم و یا خنثی است. این استراتژی با ترکیب اسپرد کال و پوت فروش، یک محدوده سودآوری با ریسک و سود بالقوه محدود ایجاد می‌کند. موفقیت در این استراتژی به انتخاب دقیق قیمت‌های اعمال، تعیین تاریخ انقضای مناسب و مدیریت فعال موقعیت در طول عمر معامله بستگی دارد. در حالی که کرکس آهنی مزایایی مانند ریسک مشخص و پتانسیل درآمد ثابت را ارائه می‌دهد، چالش‌هایی مانند سود محدود، حساسیت به نوسانات بالا و هزینه‌های معاملاتی نیز دارد. در نهایت، تسلط بر این استراتژی نیازمند دانش عمیق، تجربه عملی و توانایی مدیریت ریسک در شرایط مختلف بازار است.
1.آیا کرکس آهنی سودآور است؟
بله، کرکس آهنی می‌تواند سودآور باشد، به خصوص در بازارهای کم‌نوسان و زمانی که نوسانات ضمنی بالا است، و حداکثر سود آن معادل حق بیمه دریافتی است.
2.ریسک حداکثر در کرکس آهنی چقدر است؟
ریسک حداکثر در کرکس آهنی محدود و مشخص است و برابر با اختلاف قیمت‌های اعمال در گسترده‌ترین اسپرد منهای اعتبار خالص دریافتی است.
3.چه زمانی باید از استراتژی کرکس آهنی استفاده کرد؟
این استراتژی معمولاً زمانی استفاده می‌شود که انتظار دارید قیمت دارایی پایه در یک محدوده مشخص باقی بماند و یا زمانی که نوسانات ضمنی بالا است و انتظار کاهش آن را دارید.
4.آیا استراتژی کرکس آهنی برای مبتدیان مناسب است؟
خیر، این استراتژی به دلیل پیچیدگی و شامل بودن چهار پای معاملاتی، معمولاً برای معامله‌گران با دانش و تجربه کافی در آپشن‌ها مناسب‌تر است و یک استراتژی پیشرفته در نظر گرفته می‌شود.