در تحلیل تکنیکال، ابزارهای مختلفی برای پیش‌بینی رفتار بازارها به کار می‌روند، از جمله این ابزارها، ابزار فیبوناچی به عنوان یک ابزار مهم در شناسایی سطوح حمایت و مقاومت برجسته است. این ابزار از نسبتهای خاصی گرفته شده از دنباله‌ای به نام فیبوناچی بهره می‌برد که در انواع حوزه‌ها از جمله طبیعت، هنر و معماری قابل مشاهده است.
هدف این مقاله آموزش جامع از مباحث ابتدایی تا پیشرفته در زمینه فیبوناچی در تحلیل تکنیکال است. اگر شما نیز تمایل دارید با این ابزار قدرتمند آشنا شده و در معاملات خود از آن بهره‌مند شوید، تا آخرین بخش این مقاله همراه ما باشید.
فیبوناچی، نام ریاضی‌دان ایتالیایی، موضوع اصلی تحلیل تکنیکال است و دو شاخه اصلی به نامهای "اصلاحی فیبوناچی" و "گسترشی فیبوناچی" دارد. اما پیش از بحث در مورد این سطوح، بیایید با مفهوم فیبوناچی آشنا شویم.
فیبوناچی نام ریاضی‌دان ایتالیایی است که در قرن‌های گذشته دنباله‌ای را کشف کرد که نسبت خاصی بین اعداد آن وجود دارد. این دنباله با شروع از اعداد ۰ و ۱، با جمع دو عدد قبلی خود، عدد بعدی را تولید می‌کند.
مثال از سری فیبوناچی: ۰، ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۲۱، ۳۴، ۵۵، ۸۹، ۱۴۴
این نشان می‌دهد که هر عدد از جمع دو عدد قبلی خود به دست می‌آید، مثل عدد ۱۳ که از جمع ۸ و ۵ به دست می‌آید.
نکته جذاب درباره دنباله فیبوناچی این است که با تقسیم هر عدد به عدد بعدی خود، همیشه به نسبت ۰.۶۱۸ برخورد خواهید کرد. به عنوان مثال، ۳۴ تقسیم بر ۵۵ برابر با ۰.۶۱۸ است. همچنین، با تقسیم هر عدد به عدد دو خانه از آن جلوتر، نسبت ۰.۳۸۲ به دست می‌آید؛ به عنوان مثال، ۳۴ تقسیم بر ۸۹ برابر با ۰.۳۸۲ است.
علاوه بر این، تقسیم هر عدد در دنباله به عدد قبلی خود همیشه به نسبت ۱.۶۱۸ منجر خواهد شد. این عدد، نسبت طلایی یا Golden Ratio نام دارد و در طبیعت، جغرافیا، هنر و معماری نیز به وفور دیده می‌شود.
این نسبتهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرند. سطوح اصلاحی فیبوناچی شامل نسبتهای 0.236، 0.382، 0.618، 0.764 و سطوح گسترشی فیبوناچی شامل نسبتهای 0، 0.382، 0.618، 1.000، 1.382 و 1.618 می‌شوند.
استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به وسیله سطوح اصلاحی فیبوناچی، به تشخیص نقاط حمایت و مقاومت در نمودارها کمک می‌کند. برای پیش‌بینی قیمت دارایی‌هایی مانند بیت کوین یا جفت ارزهای فارکس، از این نسبت‌ها استفاده می¬شود.
با استفاده از ابزارهای موجود در پلتفرم‌های معاملاتی یا سایت‌های مانیتورینگ مثل "تریدینگ ویو"، نیازی به محاسبه نسبت‌ها نیست. با انتخاب ابزار فیبوناچی، می‌توانید به سادگی خطوط افقی مربوط به سطوح حمایت و مقاومت را روی نمودار اعمال کنید.
استراتژی اصلی در استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، در بازار صعودی استفاده از سطوح حمایتی فیبوناچی برای شروع معاملات خرید و در بازار نزولی انتخاب سطوح مقاومتی فیبوناچی برای معاملات فروش است. طبق این نظریه، حرکت قیمت در یک دارایی ابتدا به سطح حمایت یا مقاومت فیبوناچی اصلاح می‌شود و سپس به حرکت اصلی خود ادامه می‌دهد.
از این روش برای تشخیص نقاط ورود و خروج در بازار با استفاده از فیبوناچی استفاده می‌شود، که در نهایت به بهبود تصمیم‌گیری و مدیریت ریسک کمک می‌کند.
استفاده از سطوح گسترشی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال برای تعیین هدف قیمت و نقاط خروج از معامله بسیار مفید است. این سطوح، به عنوان فیبوناچی گسترشی یا فیبوناچی گسترده نیز شناخته می‌شوند.
در زمینه مثبت، به عنوان مثال در یک روند صعودی، با استفاده از ابزار فیبوناچی گسترشی، ابتدا از کف محلی به سقف محلی نقطه‌ای انتخاب می‌کنید. سپس، با کشیدن موس از آن نقطه به یکی از سطوح اصلاحی فیبوناچی پایین، می‌توانید هدف قیمت و نقاط مناسب برای خروج از معامله را شناسایی کنید.
به این ترتیب، سطوح گسترشی فیبوناچی روی نمودار ظاهر شده و می‌توانید در یکی از این سطوح، به عنوان هدف قیمت، از معامله خارج شوید. این روش باعث بهبود تصمیم‌گیری و مدیریت ریسک در فرآیند معاملات می‌شود.
در تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال، از نسبتهای فیبوناچی برای تشخیص الگوها و سطوح قیمتی استفاده می‌شود. این نسبت‌ها، مشتقات از دنباله فیبوناچی هستند که روابط میان اعداد متوالی را تعیین می‌کنند. مهمترین نسبتهای فیبوناچی عبارتند از:
• جمع دو عدد متوالی
هر عدد در دنباله از جمع دو عدد قبلی به‌دست می‌آید. این ویژگی باعث تشکیل الگوهای هارمونیک در نمودارهای قیمت می‌شود.
• نسبت 0.618 (61.8%)
نسبت 0.618 از تقسیم هر عدد به عدد بعدی آن به‌دست می‌آید. این نسبت به‌طور معمول به 0.62 گرد می‌شود و به عنوان سطح حمایت در ترندهای صعودی مورد توجه قرار می‌گیرد.
• نسبت 0.382 (38.2%)
این نسبت از تقسیم هر عدد به دو عدد بعدی آن به‌دست می‌آید. از این نسبت به‌عنوان سطح مقاومت در ترندهای نزولی استفاده می‌شود.
• نسبت 0.236 (23.6%)
این نسبت از تقسیم هر عدد به سه عدد بعدی آن به‌دست می‌آید و به عنوان یک سطح مهم در تحلیل تکنیکال در نظر گرفته می‌شود.
• نسبت طلایی فیبوناچی
نسبت طلایی فیبوناچی یا 1.618 نیز در بازارهای مالی به‌عنوان سطح مقاومت در ترندهای صعودی شناخته می‌شود. این نسبت طلایی در طبیعت و هنر نیز بسیار پراستفاده است و در بازار مالی نمایانگر قدرتی قابل توجه در جذب بازار است.
برای رسم سطوح اصلاحی فیبوناچی در نمودار، می‌توانید از پلتفرم‌های تحلیل تکنیکال مختلف مانند تریدینگ‌ویو استفاده کنید. در اینجا نحوه رسم این سطوح را توضیح می‌دهیم:
در نمودار مورد نظر، دوره زمانی مربوط به روندی که می‌خواهید سطوح فیبوناچی را بررسی کنید را انتخاب نمائید.
از ابزار فیبوناچی در پلتفرم یا سرویس تحلیل تکنیکال خود استفاده کنید. این ابزار معمولاً با نامهای "فیبوناچی رتریسمنت" یا "فیبوناچی" در دسترس است.
بر روی ابزار فیبوناچی کلیک کرده و سپس با کلیک بر روی نقطه ابتدا روی نمودار و سپس کلیک بر روی نقطه انتها، بازه زمانی مورد نظر را انتخاب کنید.
اغلب این ابزار به شما امکان تعیین سطوح فیبوناچی مختلف (0%, 23.6%, 38.2%, 61.8%, 100%) را می‌دهد. سطوح 0% و 100% به‌ترتیب معادل ابتدا و انتهای دوره زمانی هستند.
پس از تنظیمات، سطوح فیبوناچی روی نمودار ظاهر خواهند شد. این سطوح می‌توانند به عنوان نقاط حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار گیرند.
با توجه به سطوح رسم شده، می‌توانید الگوها و تغییرات قیمت را پیش بینی و تحلیل کنید. سطوح فیبوناچی ممکن است به عنوان نقاط مهم برای ورود یا خروج از معاملات مورد استفاده قرار گیرند.
با رعایت این مراحل، می‌توانید به‌صورت دقیق و سریع سطوح فیبوناچی را در تحلیل تکنیکال نمودارهای قیمتی خود رسم کنید.
در یک روند صعودی، برای رسم سطوح اصلاحی فیبوناچی، ابتدا باید دو نقطه حیاتی که نشان‌دهنده پایین‌ترین و بالاترین قیمت‌ها (کف و سقف) در روند هستند، را انتخاب کنید. سپس با استفاده از ابزار "Fibonacci Retracement" یا "Fib Retracement"، می‌توانید به شکل زیر اقدام کنید:
1. روی پایین‌ترین نقطه (کف قیمت یا ابتدای موج) کلیک کنید تا سطح 1 یا 100 درصد فیبوناچی مشخص شود. این عمل باعث ایجاد خط روند یا خط فیبوناچی می‌شود که از بالا به پایین نشان‌دهنده مقادیر 0 تا 100 درصد است.
2. حال روی نقطه دوم (بالاترین قیمت یا انتهای موج) کلیک کنید تا سطح 0 درصد فیبوناچی مشخص شود.
با این اقدامات، نسبتهای فیبوناچی بین کف و سقف انتخابی شما ظاهر خواهند شد. این سطوح می‌توانند به عنوان نقاط احتمالی حمایتی در طول روند صعودی مورد استفاده قرار گیرند. توجه داشته باشید که اتصال برعکس این دو نقطه باعث ایجاد نتایج نادرست می‌شود.
سخن آخر
در تحلیل تکنیکال، استفاده از سطوح فیبوناچی به عنوان ابزاری قدرتمند برای تشخیص نقاط حمایت و مقاومت و همچنین پیش‌بینی روند قیمت در بازارهای مالی از اهمیت بالایی برخوردار است. این دنباله ریاضی نه تنها در تحلیل تکنیکال، بلکه در جوانب مختلف زندگی و طبیعت نیز به صورت معجزه‌آسا دیده می‌شود.
از نسبتهای فیبوناچی در تجارت تا هنر و معماری، این الگوها و ارقام به عنوان یک زبان مشترک در تفسیر زیبایی و ترتیب در جهان استفاده می‌شوند. به عنوان یک ابزار آموزشی قدرتمند در تحلیل تکنیکال، فهم عمیق‌تری از نسبتهای فیبوناچی می‌تواند تریدرها را در تصمیم‌گیری‌های موفقتر و بهتر در بازارهای مالی هدایت کند.
سوالات متداول
سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چگونه تعیین می‌شوند؟
برای تعیین سطوح فیبوناچی، ابتدا دو نقطه مهم باید انتخاب شود؛ یک نقطه از پایین‌ترین قیمت (کف) و یک نقطه از بالاترین قیمت (سقف) در یک دوره زمانی مشخص. سپس از ابزار "Fibonacci Retracement" استفاده می‌شود که به صورت خودکار سطوح فیبوناچی را در نمودار قرار می‌دهد.
چه نقشی در تحلیل تکنیکال بر عهده دارند؟
سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به عنوان نقاط حمایت و مقاومت مهم شناخته می‌شوند. این سطوح می‌توانند به تعیین نقاط ورود و خروج از معاملات، تشخیص روند قیمتی، و پیش‌بینی حرکت قیمت کمک کنند.
چرا نسبت طلایی یا 61.8 درصد به عنوان نسبت طلایی در سطوح فیبوناچی معروف است؟
نسبت طلایی یا 61.8 درصد به دلیل وجود در طبیعت و هنر، به عنوان نقطه قوت و زیبایی معروف است. در تحلیل تکنیکال، این سطح به عنوان یک نقطه مهم برای ورود یا خروج از معاملات شناخته می‌شود، زیرا اغلب به عنوان نقطه تغییر جهت در روند قیمتی تلقی می‌شود.