بازار اولیه و ثانویه دو عنصر اساسی در عملکرد بورس و تبادلات مالی هستند. در بازار اولیه، اوراق بهادار جدید برای عرضه به بازار به صورت اولیه ارائه می‌شوند. این عرضه اولیه معمولاً توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد و در آن، سرمایه‌گذاران می‌توانند به خرید سهام یا دیگر اوراق بهادار به صورت خرید عرضه اولیه به صورت مستقیم از شرکت‌ها اقدام کنند. این بازار امکان فراهم کردن منابع مالی لازم برای توسعه و رشد شرکت‌ها را فراهم می‌کند.
بازار ثانویه به عنوان محلی برای خرید سهام و معامله اوراق بهادار است که قبلاً در بازار اولیه عرضه شده‌اند. در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق بهادار را از یکدیگر خریداری و فروش کنند. تفاوت اصلی میان بازار اولیه و ثانویه در روش تعیین قیمت و نحوه معامله است. در حالی که در بازار اولیه برای خرید عرضه اولیه قیمت‌ها توسط شرکت عرضه‌کننده تعیین می‌شود، در بازار ثانویه، قیمت خرید سهام تحت تأثیر عرضه و تقاضا قرار می‌گیرند و به صورت مداوم در طول روز تغییر می‌کنند.
در این بازار، شرکت‌ها و فعالان اقتصادی برای اولین بار اوراق بهادار خود را به عموم عرضه می‌کنند. این بازار به شرکت‌ها فرصت می‌دهد تا سرمایه لازم برای رشد و توسعه خود را از طریق فروش سهام یا اوراق بهادار دیگر به عموم جذب کنند. به عبارت دیگر، شرکت‌ها از طریق این بازار می‌توانند منابع مالی مورد نیاز خود را از جمعیت عامه جذب کنند.
این بازار فرصتی برای سرمایه‌گذاران نیز ارائه می‌دهد تا در شرکت‌های نوپا و نوآورانه سرمایه‌گذاری کنند و به این شرکت‌ها کمک کنند تا رشد کنند. با وجود اینکه سرمایه‌گذاری در این بازارها ممکن است با ریسک‌های بالاتری همراه باشد، اما معمولاً بازدهی بالایی نیز دارند.
معاملات در این بازار معمولاً از طریق عملیاتی مانند عرضه عمومی (IPO) یا مناقصه عمومی صورت می‌گیرد. سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت مستقیم از شرکت‌ها به خرید سهام یا اوراق بهادار اقدام کنند.
این بازار فرصتی برای شرکت‌ها ارائه می‌دهد تا به راحتی به سرمایه لازم برای رشد و توسعه‌شان دست یابند و به سرعت در جهت رشد و گسترش پیش بروند. از سوی دیگر، برای سرمایه‌گذاران این بازار فرصتی است تا در کسب‌وکارهای نوپا و نوآورانه سرمایه‌گذاری کرده و از رشد آن‌ها بهره‌مند شوند. برای آشنایی با صف خرید و فروش سهام به مقاله مربوطه موجود در سایت کارگزاری خوارزمی مراجعه کنید.
در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار اوراق بهادار خود را به عموم عرضه می‌کنند و خرید عرضه اولیه صورت می پذیرد. این فرصتی است که شرکت‌ها می‌توانند سرمایه‌گذاران جدید را به خود جذب کرده و سرمایه لازم برای توسعه و رشد خود را فراهم کنند. در این بازار، شرکت‌ها به صورت مستقیم با سرمایه‌گذاران در ارتباط هستند و اوراق بهادار خود را عرضه می‌کنند.
بازار ثانویه، جایی است که اوراق بهاداری که در بازار اولیه عرضه شده‌اند، برای معامله مجدد به فروش می‌رسند. در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی اوراق بهادار را خرید و فروش کنند، بدون اینکه نیازی به مشارکت مستقیم شرکت‌ها باشد. این بازار امکان نقدشوندگی و معامله مستمر اوراق بهادار را فراهم می‌آورد.
این بازار از دو نوع حراج ناپیوسته و حراج پیوسته تشکیل شده است. در حراج ناپیوسته، ابتدا برای کشف قیمت، عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و سپس معاملات صورت می‌گیرد، در حالی که در حراج پیوسته، بلافاصله بعد از اعلام قیمت، معامله انجام می‌شود بدون انتظار برای تطابق تقاضا و عرضه.
این بازار به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا بدون نیاز به مشارکت مستقیم شرکت‌ها به راحتی سهام خود را خرید و فروش کنند.
انواع این بازارها شامل موارد زیر می‌شوند:
در این بازارها، شرکت‌ها و فرد‌ها در یک مکان مرکزی گرد هم می‌آیند و قیمت‌هایی را که مایل به خرید یا فروش هستند، اعلام می‌کنند. این اعلام قیمت‌ها به صورت قیمت پیشنهادی و درخواستی انجام می‌شود.
در این نوع بازارها، فعالیت‌ها از طریق شبکه‌های الکترونیکی انجام می‌شود و نیازی به حضور فیزیکی در یک مکان مرکزی نیست. شرکت‌ها و فرد‌ها از طریق این شبکه‌ها به یکدیگر ملحق می‌شوند و قیمت‌های خود را برای خرید و فروش اوراق بهادار اعلام می‌کنند.
این بازارها به بازارهایی اطلاق می‌شود که سهام در آن‌ها به صورتی معامله می‌شوند که در بورس اوراق بهادار قرار نمی‌گیرند. معمولاً این سهام در تابلوهای اعلانات خارج از بورس یا در برگه‌های صورتی معامله می‌شوند.
در جریان عملکرد بازارهای مالی، تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه اساسی برای فهم نحوه عملکرد سیستم مالی است. این دو بازار از دیدگاه تأمین سرمایه، قیمت‌گذاری و ارتباط با شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران تفاوت‌های قابل توجهی دارند که باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار اوراق بهادار خود را به عموم عرضه می‌کنند و میتوان به خرید عرضه اولیه اقدام نمود، در حالی که در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار)، اوراق بهاداری که پیش‌تر در بازار اولیه عرضه شده‌اند، مجدداً به فروش می‌رسند.
منبع تأمین سرمایه در بازار اولیه، جذب سرمایه نقدی از سرمایه‌گذاران جدید است تا شرکت‌ها بتوانند کسب و کار خود را توسعه دهند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران به عنوان فروشندگان اوراق بهادار و سرمایه‌گذاران خریدار این اوراق عمل می‌کنند و سرمایه به دست مالکین قبلی اوراق بهادار می‌رسد.
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار توسط شرکت‌های عرضه‌کننده تعیین می‌شود و معمولاً از طریق مذاکرات با بانک‌ها و سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد، در حالی که در بازار ثانویه، قیمت‌ها توسط تقاضا و عرضه تعیین می‌شوند و به صورت مداوم در طول روز تغییر می‌کنند.
در بازار اولیه، شرکت‌ها مستقیماً با سرمایه‌گذاران در ارتباط هستند و اوراق بهادار خود را عرضه می‌کنند، اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی اوراق بهادار را خرید و فروش کنند بدون اینکه نیازی به مشارکت مستقیم شرکت‌ها باشد.
به طور خلاصه، این دو بازار هر دو نقش مهمی در عملکرد بورس و اقتصاد دارند و به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا از اوراق بهادار استفاده ی بهینه تری داشته باشند و به سبب توسعه اقتصاد شوند.
بازار اولیه و ثانویه هر دو نقش مهمی در عملکرد بازار سرمایه دارند. بازار اولیه به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا از منابع مالی لازم برای توسعه و رشد خود بهره‌برند و اوراق بهادار جدید را به بازار عرضه کنند. این بازار ابتدایی است که برای شرکت‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا از سرمایه‌گذاران سرمایه جذب کنند و به توسعه کسب‌وکار خود بپردازند.
در مقابل، بازار ثانویه به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا اوراق بهادار را که قبلاً عرضه شده‌اند، خریداری و فروش کنند. این بازار معمولاً شفاف‌تر است و قیمت خرید سهام تحت تأثیر عرضه و تقاضا قرار می‌گیرد. این بازار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا به صورت مستقیم در بازار اوراق بهادار فعالیت کنند و در تحلیل و پیش‌بینی نرخ بهره‌ها و عملکرد شرکت‌ها مشارکت داشته باشند.
سوالات متداول
1.تفاوت اصلی بین بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟
تفاوت اصلی در این است که در بازار اولیه، اوراق بهادار جدید عرضه می‌شوند، در حالی که در بازار ثانویه، اوراق بهاداری که قبلاً عرضه شده‌اند، خریداری و فروخته می‌شوند.
2.آیا سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر دو بازار فعالیت کنند؟
بله، سرمایه‌گذاران می‌توانند هم در هر دو بازار فعالیت کنند.
3.آیا قیمت‌ها در بازار ثانویه به طور مداوم تغییر می‌کنند؟
بله، قیمت‌ها در این بازار به طور مداوم بر اساس عرضه و تقاضا تغییر می‌کنند.
4.آیا بازدهی در بازار ثانویه بیشتر از بازار اولیه است؟
بازدهی در بازار ثانویه معمولاً براساس تغییرات قیمت اوراق بهادار و عملکرد شرکت‌ها تعیین می‌شود که ممکن است بیشتر از بازار اولیه باشد، اما همچنین با ریسک‌های نقدینگی و نوسانات قیمت همراه است.