در جهان مالی، دو اصطلاح مهم برای اندازه‌گیری سودآوری شرکت‌ها و توزیع سود به سهامداران به کار می‌روند: EPS و DPS. این دو مفهوم از دو زاویه مختلف بررسی می‌شوند که در این مقاله به تفاوت‌های آنها می‌پردازیم.
EPS مخفف عبارت "Earnings per Share" است و به معنای سود خالص هر سهم می‌باشد. برای محاسبه آن، ابتدا باید تمامی هزینه‌های شرکت از درآمد آن کسر شود تا سود خالص شرکت به دست آید. سپس مالیات پرداختی شرکت را نیز از این سود کسر کرده تا به عدد "سود پس از کسر مالیات" برسیم. در نهایت، با تقسیم این عدد بر تعداد سهام شرکت، سود هر سهم یا همان EPS محاسبه می‌شود.
EPS نشان‌دهنده میزان سود خالص یا سود محقق‌شده به ازای هر سهم بعد از تحلیل سهم است. و در واقع، EPS از تقسیم سود کل شرکت بر تعداد سهام آن به دست می‌آید.
برای مثال، اگر سود خالص یک شرکت در پایان سال مالی ۲۰۰ میلیارد ریال باشد و تعداد کل سهام آن ۱ میلیارد برگه باشد، سود هر سهم یا EPS آن برابر با ۲۰۰ ریال خواهد بود.
یکی از معیارهای مهم برای خرید سهام توسط سرمایه‌گذاران، میزان سود و زیان شرکت‌ها است. طبیعتاً هرچه EPS (سود هر سهم) بیشتر باشد، سهم از ارزش بیشتری برخوردار است و احتمال رشد قیمت سهام آن در بازار بیشتر می‌شود. علاوه بر این، احتمال افزایش سود نقدی یا همان DPS نیز بیشتر خواهد بود که همین امر می‌تواند منجر به افزایش قیمت سهم در بازار شود.
به طور کلی، EPS بالا نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام است، اما صرفاً بالا بودن سود هر سهم به معنای جذب عمومی برای خرید آن نیست. گاهی اوقات شرکت‌هایی با EPS منفی وجود دارند که به دلیل دارایی‌های بسیار زیاد، توجه عمومی زیادی را جلب می‌کنند و تقاضای بالای مردم منجر به افزایش قیمت سهام آنها می‌شود.
یکی دیگر از معیارهای کلی برای سنجش ارزش سهام یک شرکت، نسبت P/E (نسبت قیمت به سود هر سهم) است. شرکت‌هایی که نسبت P/E کمتری نسبت به گروه خود دارند، زیر ارزش ذاتی تلقی شده و احتمال رشد قیمت سهام آنها بیشتر می‌شود. البته، P/E و EPS تنها دو فاکتور از معیارهای محاسبه ارزش ذاتی سهام هستند و نباید تنها بر اساس آنها تصمیم به خرید سهام گرفت. تسلط به دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، مطمئن‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه در بورس است.
معرفی سود DPS
DPS مخفف عبارت "Dividend per Share" است و قسمتی از EPS می‌باشد که بین سهامداران توزیع می‌شود. در ایران به DPS، سود نقدی نیز گفته می‌شود.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، DPS یا سود نقدی، بخشی از EPS است که بین سهامداران شرکت تقسیم می‌شود. این امر می‌تواند سوال برانگیز باشد که چرا همه سود محقق شده برای هر سهم به سهامداران تعلق نمی‌گیرد؟ در پاسخ باید گفت که بخشی از سود هر شرکت باید برای اندوخته قانونی و یا انجام فعالیت‌های آتی شرکت ذخیره شود.
به عنوان مثال، ممکن است سود بخشی از آن برای افزایش سرمایه شرکت‌ها مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل، تنها درصدی از سود سالانه محقق شده با عنوان DPS بین سهامداران تقسیم می‌شود.
اگر در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، سهامدار شرکت باشید و سهام آن را در پرتفوی خود داشته باشید، سود نقدی یا DPS به شما تعلق می‌گیرد. حتی اگر بعد از برگزاری مجمع، سهام خود را بفروشید، همچنان مشمول دریافت سود نقدی خواهید بود.
مهم است که توجه داشته باشید که دریافت سود نقدی به مدت سهامداری شما مرتبط نیست. بنابراین، اگر تنها چند لحظه قبل از توقف نماد برای برگزاری مجمع سهامی را بخرید، سود نقدی آن متناسب با تعداد سهام شما از آن شرکت، به شما تعلق می‌گیرد.
نحوه پرداخت سود نقدی یا DPS به دو شکل زیر است:
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه پرداخت سود نقدی، سهامداران می‌توانند به سایت کدال مراجعه کرده و بعد از جستجوی نماد مورد نظر، اطلاعات و زمانبندی پرداخت سود سالیانه را مطالعه کنند. در اینجا باید به یاد داشت که شرکت‌ها معمولاً حداکثر ۸ ماه پس از تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه، فرصت دارند تا سود نقدی را پرداخت کنند.
بنا به قانون جدید سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، شرکت‌ها تنها از طریق سامانه سجام موظف به پرداخت سود نقدی به سهامداران هستند. این تدابیر به منظور تسهیل و سرعت بخشیدن به فرآیند پرداخت سود و همچنین افزایش شفافیت در انجام این فرآیند اعمال شده است.
EPS یا سود هر سهم، میزان سود خالص یا سود محقق شده به ازای هر سهم را نشان می‌دهد، در حالی که DPS یا سود نقدی، بخشی از این سود هر سهم است که بین سهامداران تقسیم می‌شود.
EPS سود هر سهم : میزان سودسازی شرکت‌ها به ازای هر سهم را نشان می‌دهد و از تقسیم میزان سود کل شرکت بر تعداد برگه‌های سهام آن به دست می‌آید. می‌تواند به عنوان یک معیار برای ارزش سهام در بازار استفاده شود.
DPSسود نقدی : بخشی از سود هر سهم که بین سهامداران تقسیم می‌شود. معمولاً در مجمع عمومی سالیانه تصویب می‌شود. حداقل ۱۰ درصد از سود هر سهم باید به عنوان DPS به سهامداران تقسیم شود.
EPS می‌تواند نشان دهنده سودآوری و سلامت مالی شرکت باشد، اما برای خرید و فروش سهام تنها کافی نیست.
DPS نشان دهنده قابلیت توزیع سود به سهامداران است و می‌تواند تأثیر مستقیمی بر رشد قیمت سهم در بازار داشته باشد.
در فرآیند تحلیل سهم و خرید بورس، دو مهم‌ترین عناصر تحلیل سودهای EPS و DPS و تعدیل سود است. با تحلیل سودهای EPS و DPS، قادر خواهید بود تا میزان سودآوری و توزیع سود شرکت را بسنجید و سپس با تعدیل سود، معیارهای بیشتری مانند نسبت P/E را بررسی نمایید. این اطلاعات می‌توانند به شما در انتخاب بهترین سهام برای سرمایه‌گذاری کمک کنند.
برای این منظور، می‌توانید به کارگزاری خوارزمی مراجعه کرده و با کمک متخصصان مالی و تحلیل‌گران مجرب، بهترین تصمیمات سرمایه‌گذاری را برای خود اتخاذ نمایید.
سوالات متداول
1.سودهای EPS چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
سودهای EPS یا "سود هر سهم" نشان دهنده میزان سود خالص یا سود محقق شده به ازای هر سهم است. برای محاسبه آن، سود کل شرکت باید بر تعداد سهام آن تقسیم شود.
2.سودهای DPS چیست و چرا مهم است؟
سودهای DPS یا "سود نقدی"، بخشی از سودهای EPS است که بین سهامداران توزیع می‌شود. این مهم است زیرا نشان‌دهنده توانایی شرکت در توزیع سود به سهامداران است.
3.تفاوت اصلی بین سودهای EPS و DPS چیست؟
تفاوت اصلی این دو مفهوم در این است که EPS نشان دهنده سودهای خالص به ازای هر سهم است، در حالی که DPS نشان دهنده بخشی از این سودها که بین سهامداران توزیع می‌شود خواهد بود.